Ngân
hàng báo cáo tiền huy động từ dân cư vẫn tăng trưởng tốt trong khi
doanh nghiệp kêu thiếu vốn, không vay được. Thực tế này khiến không ít
chuyên gia đặt nghi vấn về đích đến của dòng tiền trong nền kinh tế.
Thống kê mới nhất
cho thấy quý I, tăng trưởng huy động vốn trong hệ thống ngân hàng đạt
4,34%, nhưng tín dụng chỉ tăng 0,67%. Mùa đại hội cổ đông năm nay, báo
cáo của ngân hàng nào cũng khoe “huy động
vốn tăng trưởng đáng kể”. Còn khi nói đến kết quả cho vay – dẫn vốn cho
nền kinh tế thì ông chủ nào cũng “ngao ngán” và trình bày kèm theo một
loạt nguyên nhân.
Tại phiên họp mới
đây của Ủy ban Kinh tế Quốc hội, đại biểu Nguyễn Thế Tuy (Lạng Sơn) kể
câu chuyện chi nhánh một ngân hàng quốc doanh ở Lạng Sơn vừa phải chuyển
1.000 tỷ đồng vốn huy động về trung ương, vì không cho vay nổi. “Nếu
chính sách không hài hòa, không cho vay được và không gắn kết với doanh
nghiệp thì ngân hàng cũng chết thôi”, ông Tuy lo lắng.
Nhiều đại biểu Quốc hội thắc mắc tiền đang ở đâu khi không chạy vào sản xuất. Ảnh: Thanh Lan. |
Ngân
hàng Nhà nước trong báo cáo bổ sung tình hình năm 2012 và 3 tháng đầu
năm 2013 gửi Ủy ban Kinh tế Quốc hội đã nêu một số nguyên nhân khiến tín
dụng tăng trưởng thấp. Theo cơ quan này, một trong các lý do là năng lực hấp thụ vốn của nền kinh tế yếu, hàng tồn kho cao nên tiêu thụ sản phẩm khó khăn.
Thực tế, không chỉ vì lãi suất cao, nhiều doanh nhân thú nhận chẳng dám vay vốn
vì mở rộng sản xuất để làm gì khi hàng tồn chưa bán hết. Một đại diện
của Hiệp hội Siêu thị Hà Nội nói: “Dịp cuối tuần, cứ nhìn mỗi giỏ hàng
hóa thanh toán tại siêu thị của người dân ngày một vơi đi là tôi biết
sức mua của nền kinh tế yếu thế nào”.
Ngân
hàng Nhà nước đánh giá khả năng trả nợ của doanh nghiệp đã suy giảm khi
phần lớn tài sản thế chấp các khoản vay có nguồn gốc từ bất động sản
đang đóng băng. Các ngân hàng cũng ngại cho vay do lo ngại nợ xấu gia
tăng sau giai đoạn tăng trưởng tín dụng nóng trên 30%. Trong khi đó
những doanh nghiệp khỏe, đủ điều kiện, “vừa mắt” ngân hàng thì có xu
hướng thoái nợ, muốn giảm phụ thuộc vốn vay. Chỉ còn lại nhóm khó khăn
muốn được bơm vốn nhưng không đủ điều kiện.
Doanh nghiệp vẫn rất khát vốn dù lượng tiền huy động của ngân hàng vẫn tăng mạnh. Ảnh: Hoàng Hà. |
Hơn 80% doanh nghiệp hiện nay thuộc diện vừa và nhỏ
(SME), quy mô cũng như tài sản, uy tín thấp nên việc tiếp cận vốn ngân
hàng càng khó. Báo cáo về khó khăn này trước Ủy ban kinh tế Quốc hội,
Ngân hàng Nhà nước cho biết cơ chế Ngân hàng Phát triển bảo lãnh cho SME
vay vốn dù đã có nhưng vẫn chưa ban hành Thông tư hướng dẫn của Bộ Tài
chính. Thế nên, tín dụng càng không thể tăng nổi.
Báo cáo phân tích tình hình kinh tế tháng 4 của Ủy ban Giám sát Tài chính quốc gia phần nào gợi mở chuyện tiền đang ở đâu. Ủy ban này cho rằng tỷ lệ nợ xấu cao khiến nhiều ngân hàng vẫn tăng mạnh huy động nhưng chủ yếu là để trả nợ những khoản huy động cũ đáo hạn.
Chuyên
gia tài chính ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu nói thêm, để đáo hạn các khoản
huy động cũ nhà băng phải sử dụng tới lượng tiền gửi mới nhận được từ
dân cư. “Việc này nếu kéo dài sẽ gây ra những hệ lụy không tốt cho nền
kinh tế”, ông Hiếu cảnh báo.
Cũng
theo nhận định của Ủy ban Giám sát Tài chính quốc gia, vốn huy động của
các nhà băng chủ yếu được tập trung vào đầu tư tài chính phi tín dụng
như trái phiếu Chính phủ dù
lợi suất có lúc đã thấp nhất trong nhiều năm. Phân tích này phù hợp với
số liệu từ Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) cho biết, tổng huy
động trái phiếu Chính phủ qua kênh đấu thầu trong năm 2012 đạt 167.589
tỷ đồng, tăng gấp đôi so với năm trước đó. 80% số này do ngân hàng
thương mại mua vào.
Lo ngân hàng mải đầu tư trái phiếu quên cho vay |
Ủy
viên thường trực Ủy ban Tài chính Ngân sách Bùi Đức Thụ cũng thấy làm
lạ khi huy động tăng nhưng cho vay gần như không nhúc nhích. Ông thắc
mắc về sự đóng góp vốn của ngân hàng nếu không tính gộp cả phát hành
trái phiếu. “Nếu loại trừ việc mua trái phiếu thì trong số dư nợ tăng
này có bao nhiêu phần trăm vào sản xuất kinh doanh và tác động đến tăng
trưởng? Tôi đề nghị làm rõ vấn đề này”, ông Thụ yêu cầu.
Năm 2012, chuyện tính gộp trái phiếu Chính phủ vào chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng của nền kinh tế đã được Thống đốc đưa ra khi trả lời trước Quốc hội.
Người đứng đầu ngành ngân hàng cho rằng một phần vốn huy động đã được
đầu tư gián tiếp qua trái phiếu Chính phủ. Tốc độ giải ngân thực sự của
hình thức cho vay Chính phủ này thường có độ trễ lớn và vốn không trực
tiếp đến ngay với doanh nghiệp.
Chia sẻ với VnExpress, một chuyên gia kinh tế là thành viên cố vấn cho Ngân hàng Nhà nước cho rằng áp lực tất toán trạng thái
trước ngày 30/6 có thể khiến nhiều ngân hàng phải dùng vốn huy động để
mua vàng thời gian qua. Kể từ khi đấu thầu vàng, hơn 13 tấn (tương đương
gần 1.500 tỷ đồng nếu tính giá trúng thầu trên 42 triệu đồng một lượng)
đã được Ngân hàng Nhà nước bán hết và phần lớn do các ngân hàng thương
mại mua vào. “Như vậy, lượng tiền các nhà băng mua vàng lấy từ đâu ra
nếu không phải từ nguồn huy động”, vị này nghi vấn.
Diễn biến đấu thấu vàng miếng |
Copy từ: Quê Choa
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét