Trong
Đông y, cỏ lưỡi rắn trắng có tên là bạch hoa xà thiệt thảo, còn có tên
là bồi ngòi bò, xà thiệt thảo, xà châm thảo, long thiệt thảo. Tên khoa
học là Hedyotis diffusa Willd, thuộc họ cà phê. Đây là loại cỏ mọc bò,
sống hàng năm, có thể cao tới 30-40 cm. Lá mọc đối, hơi thuôn dài, không
có cuống lá, có khía răng ở đỉnh. Hoa mọc đơn độc hoặc thành đôi ở kẽ
lá, có màu trắng. Quả nang khô dẹt ở đầu, có nhiều hạt màu nâu nhạt. Cây
thường mọc hoang nơi đất ẩm ướt. Ngay tại Hà Nội cũng thấy cây này. Nó
được dùng toàn cây làm thuốc.
Trong y học cổ truyền, bạch hoa xà thiệt
thảo được dùng chữa các bệnh viêm họng, viêm đường tiết niệu, viêm gan,
sỏi mật, lỵ trực trùng, mụn nhọt, rôm sảy, rắn cắn; dùng ngoài chữa vết
thương, côn trùng đốt, đau lưng, đau khớp… Thời xưa, Tuệ Tĩnh thường
dùng nó chữa rắn cắn, sởi…
Theo y học hiện đại, do tăng cường khả
năng của đại thực bào trong hệ thống lưới- nội mô và bạch cầu nên bạch
hoa xà thiệt thảo có tác dụng chống viêm. Cây này cũng ức chế tế bào ung
thư lymphô, bạch cầu hạt và bạch cầu đơn nhân, tế bào carcinom; ức chế
hiện tượng gây đột biến do aflatoxin B1 tạo ra. Nó hỗ trợ điều trị bệnh
ung thư nhờ tác dụng ức chế miễn dịch. Trung Quốc dùng bạch hoa xà thiệt
thảo chữa bệnh ung thư dạ dày, thực quản, cổ tử cung, bàng quang, trực
tràng, đại tràng, thực quản, hạch…
Tại Ấn Độ, bạch hoa xà thiệt thảo còn
được dùng chữa các bệnh viêm gan virus, sốt, lậu… Tương đồng với y học
Ấn Độ, một số nước cũng dùng bạch hoa xà thiệt thảo chữa bệnh viêm gan.
Trung Quốc đã bào chế một loại thuốc từ thảo dược với tên Ất can ninh,
thành phần có bạch hoa xà thiệt thảo, hoàng kỳ, nhân trần, đảng sâm, hà
thủ ô?… Theo các nhà khoa học, Ất can ninh có tác dụng ức chế miễn dịch,
ngăn ngừa sự phát triển của virus và phục hồi chức năng gan, có tác
dụng tốt trong điều trị bệnh viêm gan virus B. Thảo dược này cũng có mặt
trong Lợi đởm thang bên cạnh các thành phần nhân trần, kim tiền thảo,
dùng chữa sỏi mật, viêm đường mật ở Trung Quốc.
Trong dân gian, cây chủ yếu được dùng
dưới dạng thuốc sắc, có thể dùng tươi hoặc phơi khô. Liều dùng có thể
tới 60g thuốc khô, tương đương với khoảng 250g dược liệu tươi. Dùng
ngoài không kể liều lượng. Ở nước ngoài, bạch hoa xà thiệt thảo còn được
bào chế thành dạng thuốc tiêm để chữa các bệnh ung thư và viêm nhiễm
như viêm phế quản, viêm phổi, viêm họng, viêm ruột thừa…
Một số bài thuốc Nam đơn giản
-Chữa ung thư gan: Bạch hoa xà thiệt
thảo 30g, chó đẻ răng cưa 30g, cam thảo dây 10g. Sắc uống ngày 1 thang,
chia uống 2-3 lần trong ngày.
-Chữa ung thư dạ dày: Bạch hoa xà thiệt
thảo 60g, bạch mao căn (rễ cỏ tranh) 60g, hạt bo bo 40g, đường đỏ 40g.
Sắc uống ngày một thang.
-Chữa viêm họng: Bạch hoa xà thiệt thảo
30g, bồ công anh 20g, kim ngân hoa 20g, cam thảo dây 10g. Sắc uống ngày 1
thang, chia uống 2-3 lần trong ngày.
-Chữa phù thũng: Bạch hoa xà thiệt thảo
40g, rễ cỏ tranh 30g, râu ngô 20g, cam thảo dây 10g. Sắc uống ngày 1
thang, chia uống 2-3 lần trong ngày.
-Chữa viêm gan vàng da: Bạch hoa xà
thiệt thảo 60g, chó đẻ răng cưa 30g, nhân trần 20g, cam thảo dây 10g.
Sắc uống ngày 1 thang, chia uống 2-3 lần trong ngày.
-Chữa sỏi mật: Bạch hoa xà thiệt thảo
30g, kim tiền thảo 20g, màng trong mề gà sao cách cát cho vàng 16 g, cam
thảo dây 10g. Sắc uống ngày 1 thang, chia uống 2-3 lần trong ngày.
Hoặc: Bạch hoa xà thiệt thảo 40g, nhân
trần 40g, kim tiền thảo 40g. Sắc uống ngày một thang (lợi đởm hợp tễ).
Bài thuốc này đã được Trung Quốc áp dụng trên lâm sàng, có tác dụng lợi
mật, tăng bài tiết mật. Thường được áp dụng cho bệnh sỏi mật, bệnh đường
mật…
-Chữa lỵ trực trùng: Bạch hoa xà thiệt
thảo 30g, rau sam 20g, lá mơ tam thể 20g. Sắc uống ngày 1 thang, chia
uống 2-3 lần trong ngày.
-Chữa lỵ, viêm phần phụ: Bạch hoa xà thiệt thảo 40g. Sắc uống ngày một thang. (Phúc kiến trung thảo dược).
-Chữa nhọt lở: Bạch hoa xà thiệt thảo
30g, kim ngân hoa 20g, bồ công anh 20g, bèo cái 20g, cam thảo dây 10g.
Sắc uống ngày 1 thang, chia uống 2-3 lần trong ngày.
-Chữa rôm sảy: Bạch hoa xà thiệt thảo, cúc liên chi dại. Hai vị lượng bằng nhau. Dùng để nấu nước tắm.
-Chữa vết thương sưng đau: Bạch hoa xà thiệt thảo 200g. Sắc uống ngày một thang, chia uống 2-3 lần trong ngày.
-Chữa mụn nhọt: Bạch hoa xà thiệt thảo 60g, bồ công anh 20g, bèo cái 20g. Sắc uống ngày một thang, chia uống 2-3 lần trong ngày.
-Chữa rắn cắn: Bạch hoa xà thiệt thảo 100g, giã nát, cho thêm nước, bã đắp vào chỗ rắn cắn, còn nước uống.
Theo - Sức khỏe & Đời sống
Copy từ: Thảo Mộc Việt Nam
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét