Nóng với lúa vụ 3 Hồng Ngọc

(TBKTSG Online) – Cộng tác viên của TBKTSG Online ở huyện Tân Hồng, Đồng Tháp cho biết những ngày này anh đang lo trục 2 héc ta lúa để chuẩn bị gieo sạ lúa vụ 3 trong khi nhiều nơi khác trong vùng, bà con nông dân đang lo thu hoạch lúa hè thu.

>> Xem thông tin thị trường lúa gạo tại đây

Gần như cứ đến hẹn lại lên, vài năm gần đây vào độ tháng 5, tháng 6, khi nông dân ở các tỉnh ĐBSCL có diện tích lúa có bờ bao kiên cố được quy hoạch trồng 3 vụ lúa mỗi năm chuẩn bị lo gieo sạ thì thông tin nên hay không nên độc canh cây lúa, có nên trồng lúa vụ 3… lại nóng lên trên báo chí.
Lý do tại sao thông tin mổ xẻ lúa vụ 3 nóng thì khá đơn giản: sản lượng lúa của cả nước đang dư thừa, xuất khẩu vài năm gần đây gặp khó khăn về giá trong khi khối lượng xuất khẩu tăng cao, đặc biệt khi nông dân gieo sạ lúa vụ 3 cũng là lúc lượng lúa đông xuân còn tồn đọng lớn trong kho doanh nghiệp, trong nông dân và thị trường gạo thế giới thường vào độ này thì thừa cung thiếu cầu, kho gạo của các nhà nhập khẩu đã đầy ắp.
Năm nay cũng diễn ra kịch bản tương tự nhưng theo chiều hướng xấu đi hơn nhiều là lúa gạo vụ đông xuân tồn đọng nhiều, lúa hè thu thì đang thu hoạch không biết làm cách nào để tiêu thụ hết, xuất khẩu gặp khó, giá gạo xuất khẩu ở mức thấp, giá lúa trong nước tất nhiên rớt ở mức thê thảm, càng làm cho nông dân trồng lúa vụ 3 như anh cộng tác viên của báo lo lắng.
Thị trường gạo khó khăn tới mức lãnh đạo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) phải thốt lên là thị trường xuất khẩu khó khăn nên chấp nhận bán rẻ, bán thấp để tiêu thụ lúa hàng hóa. Nếu không giải quyết được lượng gạo còn tồn kho ở vụ đông xuân, thì vụ hè thu này không biết làm gì cho hết lúa.
Mấy hôm trước, khi chưa có thông tin chính thức về mua 1 triệu tấn quy gạo để tạm trữ, giá lúa thấp thê thảm, trong tuần này giá lúa có nhích lên chút đỉnh, 3.950 - 4.050 đồng/kg (giống chất lượng thấp IR 50404), trong khi giá thành bình quân sản xuất lúa vụ hè thu ở khu vực ĐBSCL là 4.142 đồng/kg theo như tính toán của Bộ Tài chính. Như vậy nông dân đang thu hoạch lúa hè thu ở ĐBSCL đang phải bán lỗ, vì nếu muốn nông dân có lời tối thiểu 30% theo mong muốn của Chính phủ thì giá lúa phải hơn 5.300 đồng/kg.
Nhiều người thường chỉ nghĩ đơn giản, giá lúa rẻ quá thì nông dân đừng trồng thêm lúa vụ 3 chi cho nó mệt rồi than lỗ nhưng khổ nổi đặc điểm của sản xuất lúa ở ĐBSCL không phải vùng nào cũng trồng 3 vụ lúa, tức có lúa vụ 3, mà phải là những vùng né được lũ, có bờ bao và tất nhiên, trong một khu vực mà ai cũng trục đất để gieo lúa vụ 3 thì khó có một nông dân nào để đám ruộng của mình cho cỏ mọc.
Dưới góc độ chính quyền thì xã, huyện ai chẳng muốn bà con có thêm lúa vụ 3. Có thêm hạt lúa vụ 3 là có thêm thu nhập, miền quê sôi động khi có các dịch vụ của trồng lúa đi theo như cày bừa, trục lúa, gieo sạ, gặt đập, phân thuốc, giống má…
Vài hội nghị gần đây có lắm chuyên gia, doanh nghiệp cũng khuyến cáo nông dân không nên độc canh 3 vụ lúa một năm mà chuyển sang trồng hoa màu. Họ lấy điển hình của một vài mô hình xen canh 2 vụ lúa 1 vụ hoa màu như bắp, mè đã thành công ra làm ví dụ. Nhưng ít ai biết rằng đó chỉ là những mô hình hoặc trong một khuôn viên diện tích hẹp của một xã, hay cao lắm là một huyện nào đó, còn lúa vụ 3 thì diện tích tới hàng trăm ngàn héc ta, việc tính toán trồng cây hoa màu gì, tiêu thụ ở đâu cho hàng trăm ngàn héc ta đó trong 3-4 tháng trong một năm không hề là chuyện dễ dàng.
Điều lạ lùng là mấy năm trước hay xa hơn chút nữa, lúa vụ 3 có năm được xem là chủ trương của ngành nông nghiệp nhưng gần đây chẳng ai còn thấy quan điểm chính thức từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn như thế nào đối với lúa vụ 3 sau khi cứ giữa năm là nông dân bán lúa gặp khó.
Lúa vụ 3, dù nói gì thì nói, nông dân vẫn cứ trồng, nhà khoa học, chuyên gia, thậm chí giờ đây chính lãnh đạo Hiệp hội Lương thực Việt Nam cũng khuyến cáo là không nên trồng mấy năm rồi chứ không phải bây giờ, vừa không hiệu quả kinh tế, vừa gây sức ép thừa mứa gạo xuất khẩu, nhưng ngành nông nghiệp thì vẫn chưa có một phương án chuyển đổi nào nếu không nói là gần như đang im lặng.



Copy từ: TBKTSG