"Còn một vĩ tuyến 17 trong tâm thức?

   Phương Bích

VÂNG, THƯA NHÀ CHỊ Pham Tuong Van, NĂM 1982 (TRÒN 08 NĂM SAU 30/4/1975) NHÀ CHÁU LẦN ĐẦU TIÊN VƯỢT VĨ TUYẾN 17 TRÊN THỰC TẾ, VÀO NAM CÔNG TÁC.

Trong đầu nhà cháu HẰN IN những điều được dạy dỗ từ bé, về BỌN NGỤY, bọn tay sai đế quốc, tư bản.

Rồi nhà cháu gặp, làm việc cùng những công chức 'lưu dung'. Họ ăn nói nhỏ nhẹ, cư xử khép nép... Một thằng học trò vừa ra trường như nhà cháu mà cũng luôn được gọi bằng anh, xưng là em, dù họ nhiều tuổi hơn nhiều, trải đời hơn nhiều, có kiến thức hơn nhiều...

"Vì anh ở Hà Nội vào", sau này đã hơi quen, hỏi, họ trả nhời thế.

Nhưng như đã vừa nói: Các anh, các chú ấy rõ ràng CÔNG CHỨC hơn các cán bộ văn hóa từ Bắc vào (và ở các tỉnh phía Bắc; từ đây xin gọi tắt là các CÁN BỘ) mà cháu từng cùng làm việc. Họ 'công chức' đến mức hỏi gì cũng có thể trả nhời cho nhà cháu khá ngọn ngành. Điều gì chưa nói rõ cho nhà cháu được, họ hẹn về nhà đọc sách, tra cứu lại, rồi sẽ trả lời sau.
(Chuyện đó khác hẳn với các CÁN BỘ. Đã không biết, nhưng rất hay rao giảng... chính trị. Các bác này chỉ PHỤC THIỆN khi ngồi bên bàn nhậu. Lúc 'tưng' rồi mới thú thật: "Chuyện mày hỏi tao biết... éo đâu. Mà mày còn hỏi tao, tao biết hỏi ai ?")

Tự nhiên, rất tự nhiên thôi, nảy ra trong nhà cháu sự so sánh về TRÌNH ĐỘ VĂN HÓA của CÔNG CHỨC và CÁN BỘ, của đồng nghiệp 'Ta' và 'Ngụy'.

Rồi nhà cháu gặp, SỐNG cùng những người 'lính ngụy' thứ thiệt.

Nhà cháu nhấn mạnh chữ sống, vì từng suýt chết. Trong một đợt khai quật khảo cổ phục vụ trùng tu các đền-tháp Champa ở miền Trung, có bác nhặt lên đưa cho nhà cháu một 'hiện vật' vàng vàng, hình trụ, dài khoảng 5cm. Vừa nhận ra đó là một quả đạn cũ thì một bác khác giằng lấy, ném vụt ra thật xa. Bùm, tiếng nổ của quả đạn làm câu định quát: "Bác làm gì thế?" tắc luôn trong cổ họng nhà cháu. Bác ấy quay đít về chỗ đang làm, vứt lại 1 câu ngắn tủn: "Đạn M79 !". Tối ấy ngồi nhậu mới biết bác ấy là lính 'ngụy' XỊN và biết có loại đạn xoay đủ vòng mới nổ.

Nhà cháu còn từng ăn ở trong nhiều gia đình có cả 'ngụy' và 'cách mạng'. Có nhà anh em không nhìn mặt nhau. Nhiều nhà CHỊU ĐỰNG nhau. Nhưng có một số ít nhà sống rất AN HÒA.

Từ tôn trọng, kính trọng các đồng nghiệp CÔNG CHỨC, nhà cháu bắt đầu vượt qua VĨ TUYẾN 17 của sự giáo dục.

Vậy mà rồi cũng PHẢI MẤT 2 NĂM NỮA (TRÒN 10 NĂM), nhà cháu mới TỰ vượt qua VĨ TUYẾN 17 của tâm thức.

Trước Tết vừa rồi, nhà cháu đi xem vở "Âm binh" của "bọ" Vinh.
Nhà cháu đã khóc khi người mẹ túm ngực cả 'Quốc gia' lẫn 'Việt cộng' quát hỏi: - Đạn bên nào làm chết con tao?

Nhà cháu đã khóc khi không ít khán giả (toàn khách mời, vì không bán vé) đã cười ầm, khi người mẹ vừa mất đứa con ấy vén ngực áo vắt sữa vào miệng 'ông Việt cộng'...

Nhà cháu đã mất 10 năm mới HIỂU không có Địch-Ngụy, chỉ có "máu đỏ da vàng", nên hiểu chuyện HÒA HỢP DÂN TỘC không phải chuyện NÓI mà thành, tranh luận mà đạt...

Mỗi người Việt Nam NÊN/CẦN/PHẢI tự trải nghiệm trong một tâm thế chân thành của tình đồng bào ruột thịt, không vấn vướng chút "màu sắc chính trị" nào thì mới mong có HÒA HỢP.

38 năm có thể là dài, nhưng vẫn có thể là ngắn.

Nhưng thật ĐAU, khi "Vừa rồi trên mạng rộ lên một phong trào nhuộm đỏ Facebook được sự hưởng ứng nhiệt tình của nhiều công chức lề phải ở tuổi trung niên, đưa đến những cuộc tranh cãi bất phân thắng bại giữa hai bên, khiến dòng Bến Hải năm xưa lại sôi sùng sục."

Copy từ: Phương Bích