5 trẻ chết, vắc-xin vô can!

Từ tháng 11-2012 đến nay, đã có 5 ca tử vong vì tiêm vắc-xin Quinvaxem... Tuy nhiên, theo kết luận mới nhất của cơ quan chuyên môn, các ca tử vong này không liên quan đến chất lượng vắc-xin

Sau khi Bộ Y tế chính thức ra thông báo về 3 trường hợp tử vong sau tiêm chủng vắc-xin “5 trong 1” (phòng bệnh ho gà, bạch hầu, uốn ván, viêm gan B và viêm màng não mủ) tại xã Châu Quang, huyện Quỳ Hợp - Nghệ An, chiều 7-1, GS-TS Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, Chủ nhiệm chương trình Tiêm chủng mở rộng (TCMR) quốc gia, cho biết chưa tìm ra bằng chứng do chất lượng vắc-xin.

Người dân và giới chức y tế lo ngại về Quinvaxem sau khi có đến 5 trẻ em tử vong sau khi tiêm loại vắc-xin này. Ảnh: HỒNG THÚY

Không phải do chất lượng vắc-xin(?)

Theo ông Hiển, kết quả xét nghiệm vắc-xin Quinvaxem (lô 1453037, HD: 26-11-2014, SĐK: QLVX-0604-12 do Công ty Berna Biotech Korea Corporation sản xuất) do Viện Kiểm định quốc gia vắc-xin sinh phẩm y tế thực hiện cho thấy vắc-xin này đạt các tiêu chuẩn về chỉ tiêu sinh học, an toàn chung theo tiêu chuẩn dược điển Việt Nam và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

“Điều đó chứng tỏ chưa có bằng chứng về chất lượng vắc-xin liên quan đến các ca tai biến sau tiêm chủng xảy ra ở Nghệ An gần 1 tháng trước đây. Ngoài ra, kết quả điều tra cũng cho thấy vắc-xin được vận chuyển, bảo quản đúng quy trình tiêu chuẩn, cán bộ tiêm chủng thực hiện đúng quy định nên có thể loại trừ nguyên nhân do vắc-xin và do lỗi tiêm chủng” - ông Hiển khẳng định.

Tuy nhiên, đại diện Bộ Y tế cũng lo ngại sau những tai biến liên tiếp xảy ra, tỉ lệ trẻ tiêm chủng vắc-xin sẽ bị giảm đáng kể. Theo ông Hiển, ngay sau sự cố này, Bộ Y tế đã có văn bản gửi WHO đề nghị chuyển mẫu vắc-xin này đến một tổ chức kiểm định độc lập của quốc tế cũng như yêu cầu nhà sản xuất Hàn Quốc thẩm định lại mức độ an toàn.

“Trường hợp phát hiện vắc-xin có vấn đề về chất lượng, chúng tôi sẽ ngừng sử dụng ngay” - ông Hiển nói. Lô vắc-xin “5 trong 1” Quinvaxem sử dụng tại Nghệ An gồm 400.000 liều và đã được sử dụng gần 300.000 liều tại các tỉnh phía Bắc, từ tỉnh Hà Tĩnh trở ra.

Hiện Bộ Y tế vẫn đang tạm không sử dụng lô vắc-xin này, chờ kết luận của WHO. Ngoài ra, còn 8 lô khác vẫn cho sử dụng bình thường. Còn vụ cháu bé tử vong sau tiêm vắc-xin tại Hà Nội cần chờ kết luận của hội đồng tư vấn chuyên đánh giá tai biến trong quá trình sử dụng vắc-xin.

Cũng theo ông Hiển, vụ 3 cháu bé ở Nghệ An đều không tìm ra được nguyên nhân gây tử vong vì các cháu đều tử vong ở nhà, không được đưa đến cơ sở y tế theo dõi và thiếu các bằng chứng về bệnh tật của trẻ. “Tuy nhiên, lô thuốc này đã sử dụng hơn hàng trăm liều mà các cháu khác đều khỏe mạnh thì không thể cho rằng đó là do chất lượng vắc-xin” - ông Hiển nhận định.

Tiêm vắc-xin cho trẻ tại một cơ sở y tế ở Hà Nội (ảnh lớn) và một trong 8 lô vắc-xin Quinvaxem
lưu hành tại Việt Nam đang bị tạm ngưng sử dụng. Ảnh: NGỌC DUNG

Lo ngại vắc-xin ho gà

Theo Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, vắc-xin “5 trong 1” Quinvaxem được đưa vào chương trình TCMR quốc gia từ tháng 6-2010 do Liên minh Toàn cầu về vắc-xin và tiêm chủng (GAVI) viện trợ. Mỗi năm Việt Nam sử dụng 4,5-5 triệu liều vắc-xin Quinvaxem tiêm miễn phí cho trẻ từ 2-4 tháng tuổi. Trước năm 2010, chương trình TCMR sử dụng vắc-xin DPT (ngừa bạch hầu, ho gà, uốn ván).

So sánh tỉ lệ phản ứng giữa Quinvaxem và DPT trước đó cho thấy tỉ lệ phản ứng nặng của DPT là 1,03/triệu và tỉ lệ tử vong là 0,6/triệu. Còn với Quinvaxem có phản ứng nặng là 0,69/triệu và tỉ lệ tử vong là 0,17/triệu. “Tỉ lệ này vẫn dưới ngưỡng cho phép của WHO là dưới 1/triệu. Vì thế, đối với DPT hay Quinvaxem đều nằm trong ngưỡng cho phép và nếu so sánh có thể nhận thấy tỉ lệ phản ứng sau tiêm chủng của Quinvaxem thấp hơn của DPT khá nhiều” - ông Hiển dẫn chứng.

Tuy nhiên, theo ông Hiển, đối với vắc-xin “5 trong 1” Quinvaxem, điều mà các chuyên gia lo ngại nhất là phản ứng của thành phần vắc-xin phòng ho gà. Với Quinvaxem là vắc-xin toàn tế bào (dùng xác vi khuẩn ho gà) nên dễ gây phản ứng sốc phản vệ. Trong khi các vắc-xin phối hợp mới chứa thành phần “ho gà vô bào” đã được tinh chế nên ít gây phản ứng hơn.

Tuy vậy, trước khi đưa Quinvaxem “5 trong 1” vào chương trình TCMR, Bộ Y tế đã tham khảo ý kiến và được WHO nhận định rằng vắc-xin toàn tế bào vẫn có hiệu quả trong phòng bệnh với tỉ lệ tai biến vẫn chấp nhận được.

Hơn nữa, giá thành vắc-xin này cũng phù hợp với tình hình kinh tế của Việt Nam. Được biết, giá thành vắc-xin Quinvaxem của Hàn Quốc khoảng 20.000 đồng/liều, trong khi các loại vắc-xin phối hợp thế hệ mới của Mỹ và Bỉ có giá từ 500.000-600.000 đồng/liều.

TPHCM vẫn tiêm chủng bình thường Tại TPHCM, vắc-xin Quinvaxem cũng được sử dụng trong chương trình TCMR quốc gia. Trung bình một tháng, mỗi quận, huyện của TP có khoảng 2.000 trẻ tham gia tiêm chủng. Ngày 7-1, Viện Pasteur và Trung tâm Y tế Dự phòng TPHCM khẳng định đến thời điểm này vẫn sử dụng vắc-xin Quinvaxem để tiêm chủng bình thường, chưa có gì thay đổi. TS-BS Trần Phủ Mạnh Siêu, Giám đốc Trung tâm Y tế Dự phòng TPHCM, cho biết đây là loại vắc-xin thuộc chương trình TCMR quốc gia, được Bộ Y tế cấp phát xuống nên phải sử dụng. Trung tâm đang chờ chủ trương của Bộ Y tế là có nên tiếp tục sử dụng nữa hay phải ngưng. Ông Siêu cho rằng phụ huynh đừng quá lo lắng vì ở TPHCM có quy trình tiêm phòng nghiêm ngặt. Trẻ trước khi tiêm được bác sĩ khám kỹ lưỡng, tư vấn về các phản ứng phụ... Đặc biệt, sau khi tiêm nên để trẻ ở cơ sở tiêm chủng ít nhất 30 phút để theo dõi... N.Thạnh

Một chuyên gia dịch tễ cho biết Quinvaxem được sản xuất tại Hàn Quốc, cung cấp cho 30 quốc gia từ năm 2006 với gần 430 triệu liều. Tuy nhiên, vắc-xin này hiện không dùng tại Hàn Quốc vì đây là vắc-xin thế hệ cũ, các quốc gia có điều kiện tài chính thường sử dụng vắc-xin thế hệ mới.

NGỌC DUNG

 

 

Copy từ: Người Lao Động