Bài đọc liên quan:
Tôi là học sinh thực sự dốt văn thời trung học sau 30/4/1975. Tôi cũng
không ngờ mình viết blog được nhiều người quan tâm, với những bài viết
của một người có quá khứ về môn văn luôn lo sợ không đạt điểm trung bình
như mình. Bằng chứng là đến hôm nay, blog của tôi có được hơn 4,8 triệu
lượt người đọc. Mặc dù những đề tài tôi viết là khó nhằng, khô khan và
ít người muốn đọc, như một số bạn bè tâm sự.
Đó là 2 hình ảnh tương phản rất thực tế khách quan về khả năng thể hiện
văn chương của tôi ở trường học và ở đời thường. Một nghịch lý làm tôi
suy nghĩ nhiều về sự kiện này, để tìm ra ẩn số của nghịch lý.
Hôm nay đọc được Hướng dẫn làm bài thi môn văn của chương trình tốt nghiệp tú tài toàn quốc, tôi mới nghiệm ra một vấn đề, vì sao nền giáo dục của chúng ta chậm tiến?
Văn là người, như Maxim Gorki đã nói. Hơn thế nữa, văn phải phù hợp với
hơi thở của thời đại, và văn phải có tính sáng tạo từ óc tưởng tượng và
trừu tượng của người viết để thu hút người đọc. Chính vì thế mà, hầu hết
các quốc gia trên thế giới đều chọn văn là một trong 2 môn chính trong
chương trình giáo dục, bên cạnh môn toán. Đó cũng là lý do tại sao các
trường trung học và đại học của các nước có nền giáo dục tiên tiến luôn
có một điều kiện bắt buộc là phải có bài luận - essay - khi làm hồ sơ
nhập học để hội đồng xét tuyển xem xét và đánh giá thí sinh.
Nhưng, nhìn lại đề thi năm nay, so với những đề thi của 30 năm trước thì
không có gì thay đổi trong đáp án và cách ra đề thi. Mặc dù, trong đề
thi năm nay có một câu hỏi đặt thí sinh trả lời tình huống thực tế của
một học sinh lớp 12 cứu sống 5 học sinh khỏi chết đuối, và người cứu đã
phải hy sinh vì hành động cao cả của mình.
Vẫn cái kiểu đáp án, tinh thần cách mạng, tính chiến đấu, lòng dũng cảm,
và tình yêu cao cả hướng đến một tương lai tốt đẹp, trong khi cuộc sống
thực lại là, một bầu trời tối đen như đêm đen của chị Dậu trong tác
phẩm Tắt Đèn của Ngô Tất Tố thời thuộc Pháp, đang diễn ra từng ngày,
từng giờ trên đất nước "tự do, độc lập" mà chúng ta đang sống.
Thế nhưng, trên báo mạng của đảng lại có bài viết, Cư dân mạng nức nở khen đề thi văn. Không biết với nhận định của bài báo là đúng với thực tế khách quan không, hay chỉ là định hướng và vuốt ve bộ dục đào?
Nhưng với tôi, đề thi văn năm nay thiếu tính sáng tạo, thiếu thực tế
khách quan và hơi thở của thời đại. Nên nhớ rằng, mọi phát minh, phát
kiến luôn phải gắn liền với thực tế khách quan, và đi cùng với hơi thở
của thời đại. Dẫu biết rằng, giáo dục cần mang lại những gì tốt đẹp cho
thế hệ trẻ tương lai là điều nên làm. Nhưng,
Liệu chúng ta có thể tạo ra được những thế hệ có óc sáng tạo và thông
minh không, khi đề thi văn một đường và cuộc sống hiện tại đang ở một
nẻo?
Liệu chúng ta có hy vọng tương lai đất nước có những thế hệ sáng tạo,
biết và dám nhìn thẳng vào thực tế cuộc sống hay vẫn ở trên mây, tự
sướng với lòng can đảm, tính chiến đấu, tính cách mạng và một ngày mai
tươi sáng hảo huyền, đi ngược với thực tế khách quan như những gì mà nền
giáo dục đã làm nhiều thập niên qua hay không?
Liệu có phải những vấn nạn xã hội hiện nay như, cha giết con, chồng giết vợ, cháu giết ông bà, con hãm hại cha mẹ
chỉ vì một vài đồng, chỉ vì một miếng đất hương hỏa, v.v... đang diễn
ra nhan nhản trong cuộc sống có phải vì sự thất vọng ê chề giữa những gì
tốt đẹp giả tưởng ở học đường trái khuấy với những thực tế khách quan
của xã hội không?
Giáo dục là sự nghiệp của cả dân tộc. Sự nghiệp học tập là của riêng mỗi
người. Hai vế của một lĩnh vực phải song hành, người dạy cần đưa cho
người học cái họ cần học, và người học cần sự cần mẫn và đam mê để thực
hiện. Nếu một trong hai đi chệch hướng sẽ bất thành.
Dân tộc Việt là một dân tộc hiếu học, ở vế người học không có khó khăn
cho sự nghiệp học tập của mỗi người. Vế còn lại, người dạy, mà cụ thể
nhất là bộ dục đào đến nay chưa tạo được niềm đam mê, óc sáng tạo và hun
đúc tinh thần cần mẫn cho người học. Đó là vấn đề đáng phải xem lại,
nếu muốn có một tương lai sáng lạng cho Quốc Gia và Giống Nòi.
Muốn có những thế hệ sàng tạo thì trước tiên thế hệ dạy học phải sáng
tạo. Nhưng dù có một thế hệ dạy học sáng tạo, mà chương trình giáo dục
thiếu sáng tạo, đề thi vẫn không có óc sáng tạo, bộ dục đào vẫn như bộ
nhai lại, thì các thế hệ tương lai không thể cỡi bỏ cái vỏ chai cứng của
lớp bò sát như lâu nay.
Bảy mươi năm với tư duy rất Marxist là, giáo dục, y tế là ngành phi lợi
nhuận là rất sai lầm. các nước tư bản, họ không nhìn cực đoan và tối dạ
như thế. Họ nhìn giáo dục là lò đúc nhân tài, sản phẩm của giáo dục có
giá trị vô hình, không thể cân đong đo đếm được như lợi nhuận từ việc
xây một căn hộ bán để lấy lãi. Trong hàng nghìn, hàng triệu con người ra
từ lò giáo dục chỉ cần một người làm thế giới đảo lộn tư duy, đời sống
nhân loại tốt đẹp hơn vẫn hơn chạy theo lãi suất từ ngân hàng, từ bất
động sản, hay từ phá rừng, đào mỏ để bán ăn, nhưng cứ tự ru ngủ mình là
tăng trưởng kinh tế nhiều phần trăm mỗi năm.
Có lẽ vì cái nhìn hạn hẹp như thế của ta, nên cái đề cương văn hóa năm 1943
của cụ Trường Chinh vẽ ra đã biến triết lý nền giáo dục nước nhà thành
một nền chính trị, và xem thường giáo dục như một công cụ chính trị, nên
giáo dục của chúng ta hôm nay mới tệ hại như đã diễn ra trong nhiều
thập niên qua.
Cần phải có một triết lý giáo dục mới phù hợp với thời đại, và đã đến
lúc cái đề cương văn hóa 1943 nên bỏ vào tàng kinh các làm kỷ niệm của
một thời sắt máu và duy ý chí.
Tư gia, 22h20' Chúa nhựt, 02/6/2013
Copy từ: BS Hồ Hải
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét